โรคพิษสุนัขบ้า
เนื่องจากหากได้รับเชื้อเข้าสู่ร่างกาย เชื้อจะเดินทางเข้าสู่ระบบประสาท ทำให้เป็นอัมพาต และตายในที่สุดทั้งในสัตว์และคน ซึ่งโรคพิษสุนัขบ้าพบได้ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็น สุนัข แมว กระต่าย กระรอก หนู ลิง ช้าง ม้า โค กระบือ สุกร แพะ แกะ และมนุษย์
ที่มาของคำว่า โรคพิษสุนัขบ้า เนื่องจากคนติดเชื้อพิษสุนัขบ้าจากสุนัขมากที่สุดมากกว่า 90% อันดับ 2 ได้แก่ แมว และอันดับรองลงมาได้แก่ นก หนู กระรอก ลิง
Cr:www.bloggang.com/
การติดต่อ
สัตว์ป่วยสามารถแพร่เชื้อทางน้ำลายและเลือด 1-7 วัน ก่อนแสดงอาการจนกระทั่งสัตว์เสียชีวิต เราสามารถติดเชื้อไวรัสผ่านทางการกัด ข่วน เลีย น้ำลายของสัตว์ที่ติดเชื้อ สัมผัสบาดแผล หรือ กระเด็นเข้าปาก ตา
หากเราถูกสัตว์ที่สงสัยว่าเป็นโรคพิษสุนัขบ้า กัด ข่วน หรือ น้ำลายของสัตว์สัมผัสเยื่อเมือก ควรรีบล้างแผลด้วยน้ำสะอาดหลาย ๆ ครั้ง และใช้น้ำยาฆ่าเชื้อทำความสะอาดแผล เช่น เบตาดีน จะช่วยลดปริมาณเชื้อที่จะเข้าสู่ร่างกายได้ หลังจากนั้นรีบไปหาหมอที่โรงพยาบาล หรือสถานีอนามัยให้เร็วที่สุด และกักสัตว์ที่สงสัยว่าติดเชื้อพิษสุนัขบ้าเป็นเวลา 10 วัน เพื่อดูอาการ โดยให้น้ำและอาหาร ตามปกติ
โดยเมื่อเราไปหาหมอ
- คนที่ไม่เคยฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้ามาก่อน จะได้รับการฉีดวัคซีน และเซรุ่ม ในวันที่โดนกัด และหลังจากนั้นต้องมาฉีดวัคซีนกระตุ้น อีก 4 เข็ม ใน 3 7 14 และ 30 วัน หลังจากได้รับวัคซีนเข็มแรก
- คนที่เคยฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้ามาแล้ว เกิน 6 เดือน จะได้รับการฉีดวัคซีน ในวันที่โดนกัด และหลังจากนั้น และฉีดกระตุ้นอีก 1 เข็ม 3 วัน หลังจากได้รับวัคซีนเข็มแรก
- คนที่เคยฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้ามาแล้ว ไม่เกิน 6 เดือน จะได้รับการฉีดวัคซีน ในวันที่โดนกัด เพียงเข็มเดียว
นอกจากวัคซีนพิษสุนัขบ้าแล้ว บาดแผลที่โดนสัตว์กัดหรือข่วน มีความเสี่ยงการติดเชื้อบาดทะยักด้วย ดังนั้นหมออาจพิจารณาฉีดวัคซีนป้องกันโรคบาดทะยักด้วย ในกรณีดังต่อไปนี้
- คนที่ไม่เคยฉีดวัคซีนป้องกันโรคบาดทะยักมาก่อน จะได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคบาดทะยัก 1 เข็ม
- คนที่เคยฉีดวัคซีนป้องกันโรคบาดทะยักมาก่อน และมากกว่า 5 ปี จะต้องฉีดวัคซีนป้องกันโรคบาดทะยัก 1 เข็ม หรือไม่ ขึ้นกับลักษณะของบาดแผล หากปากแผลแคบ และลึก หรือแผลเป็นโพรง อากาศเข้าไปได้ไม่ทั่วถึง ต้องฉีดเนื่องจากเชื้อบาดทะยักเจริญเติบโตได้ดีในที่ไม่มีอากาศหรือออกซิเจน
- คนที่เคยฉีดวัคซีนบาดทะยักมาน้อยกว่า 5 ปี ไม่ต้องฉีด
อาการ
อาการของโรคพิษสุนัขบ้าในคน ได้แก่ เป็นไข้ เจ็บคอ เบื่ออาหาร กลืนลำบาก เจ็บเสียวที่แผล ไวต่อเสียงและแสงผิดปกติ กลัวน้ำ เกร็ง เป็นอัมพาต และตายในที่สุด
ในสัตว์ที่ติดเชื้อ จะมีระยะฟักตัวของโรค 3- 8 สัปดาห์ ไม่เกิน 6 เดือน โดยอาการ แบ่งออกเป็น 3 ระยะ ได้แก่
ระยะแรก สัตว์จะมีพฤติกรรมและลักษณะนิสัยที่เปลี่ยนไปจากเดิม
ระยะตื่นเต้น เชื้อเริ่มเข้าสู่ระบบประสาท สัตว์จะมีอาการ ตื่นเต้น หงุดหงิด กระวนกระวาย ม่านตาขยาย
ระยะอัมพาต เชื้อเข้าสู่ประสาทส่วนกลางและสมอง ทำให้ น้ำลายไหล คอตก อ่อนแรง ทรงตัวไม่ได้ เป็นอัมพาต และตายในที่สุด
Cr:https://pet.kapook.com/view156330.html
การป้องกัน
โรคพิษสุนัขบ้าเป็นโรคร้ายแรง ถึงแก่ชีวิต แต่สามารถป้องกันได้โดย
- คาถา 5 ย ได้แก่
- อย่าแหย่ ให้สัตว์โมโห
- อย่าเหยียบ หาง หัว ขา หรือทำให้สัตว์ตกใจ
- อย่าแยก สัตว์ที่กำลังกัดกัน ด้วยมือเปล่า
- อย่าหยิบ จาน หรือย้ายอาหารในขณะที่สัตว์กำลังกิน
- อย่ายุ่ง หรือเข้าใกล้สัตว์แปลกหน้า หรือไม่มีเจ้าของ
- ฉีดวัคซีนป้องกัน
ในคน ฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า ครั้งแรก ทั้งหมด 3 เข็ม โดยฉีดอีก 2 ครั้ง คือ ห่างจากเข็มแรก 7 และ 28 วัน และฉีดกระตุ้นทุกปีในกลุ่มเสี่ยง เช่น สัตวแพทย์ และกลุ่มคนที่ทำงานใกล้ชิดกับสัตว์แปลกหน้า
สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในความดูแลของเรา ควรพาไปพบสัตวแพทย์เพื่อฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า โดยเริ่มฉีดได้ตั้งแต่ลูกสัตว์อายุ 3 เดือนขึ้นไป และฉีดเข็มที่ 2 ใน 1-3 เดือน จากเข็มแรก และฉีดกระตุ้นซ้ำทุกปี
โรคพิษสุนัขบ้าเป็นที่มีความสำคัญระดับโลก โดยองค์การอนามัยโลกได้กำหนดให้วันที่ 28 กันยายน ของทุกปี เป็นวันพิษสุนัขบ้าโลก และในประเทศไทย ยังพบผู้เสียชีวิตจากเชื้อพิษสุนัขบ้าอยู่เป็นจำนวนมาก ดังนั้นเราควรดูแลเอาใจใส่บุคคลในครอบครัว หรือบุตรหลาน ด้วยคาถา 5 ย และฉีดวัคซีนในกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงกันนะคะ นอกจากนั้นเราควรนำสัตว์เลี้ยงของเราไปฉีดวัคซีนป้องกนโรคพิษสุนัขบ้าเป็นประจำทุกปีด้วยค่ะ
