หลังจากที่แม่หมา และแม่แมวตั้งท้องได้ประมาณ 2 เดือน ก็จะคลอดลูกสัตว์ออกมาให้เชยชม จำนวนกี่ตัวนั้นก็ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์และปัจจัยแวดล้อมในการผสมและตั้งท้องครั้งนั้นๆ โดยปกติตามสัญชาตญาณของแม่หมา และแม่แมว จะสามารถเลี้ยงลูก ดูแลลูกตัวเองได้เป็นอย่างดี เจ้าของอย่างเราก็แค่ดูแล ช่วยอำนวยความสะดวก อยู่ห่างๆ อย่างห่วงๆ แต่ถ้าแม่หมาหรือแม่แมวไม่เลี้ยงลูกเอง หรือไม่สามารถให้นมลูกได้ เราก็ต้องช่วยเหลือลูกหมา ลูกแมวตาแรกเกิด ดังนี้

https://www.shutterstock.com/search/mother+dog+and+puppies

ช่วง 1 - 3 วันแรก ลูกสัตว์จำเป็นต้องได้รับนมน้ำเหลืองจากแม่ เพราะนมน้ำเหลืองมีภูมิคุ้มกันที่จำเป็นสำหรับลูกสัตว์เพื่อใช้ในการต่อสู้ป้องกันเชื้อโรคจากภายนอก ถ้าไม่มีแม่ หรือแม่ไม่มีนมให้ลูกกิน ที่ดีที่สุด คือ ให้ลูกสุนัข หรือลูกแมวได้กินนมจากแม่สุนัข หรือแม่แมวตัวอื่น ที่คลอดลูกในเวลาใกล้เคียงกัน แม่สุนัขและแม่แมวจะมีนมน้ำเหลืองออกมาแค่ 1 -3 วันแรกหลังคลอดเท่านั้น แต่ถ้าหาไม่ได้จริงๆ ก็สามารถให้นมทดแทนสำหรับลูกหมา หรือลูกแมวโดยเฉพาะได้ แต่ต้องระมัดระวังเรื่องความสะอาดและการติดเชื้อจากสิ่งต่างๆ เป็นพิเศษ สำหรับท่าในการกินนมของลูกสุนัข และลูกแมวควรทำเลียนแบบธรรมชาติเวลากินนมแม่ คือ ให้ลูกสัตว์อยู่ในท่านอนคว่ำ หัวยกขึ้นสูงกว่าลำตัวเล็กน้อย โดยป้อนนมลูกสัตว์ทุก 2 ชั่วโมง

https://www.fidosavvy.com/how-to-bottle-feed-puppies.html

นอกจากเรื่องนมแล้ว ความอบอุ่นของร่างกายก็เป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากลูกสัตว์ที่เพิ่งเกิดใหม่ ร่างกายยังปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมได้ไม่ดี เกิดการสูญเสียความร้อนออกจากร่างกายได้โดยง่าย ควรหาผ้าหรืออุปกรณ์ให้ความอบอุ่นแก่ลูกสัตว์อย่างเพียงพอ สำหรับการดูแลเรื่องการขับถ่ายของลูกสุนัข และลูกแมว หากลูกสัตว์ยังไม่ขับถ่าย เราสามารถกระตุ้นการขับถ่ายโดยเอาสำลีชับน้ำอุ่นเช็ดบริเวณส่วนท้ายของลูกสัตว์ที่อยู่ถัดลงมาจากโคนหางเพื่อกระตุ้นการขับถ่าย

ช่วงกินนมแม่ ถึงหย่านม โดยทั่วไปลูกสุนัขและแมว จะหย่านมประมาณ 2 เดือน ที่ดีที่สุดคือ ควรให้ลูกสัตว์กินนมแม่ตัวเอง หากมีความจำเป็นต้องเลี้ยงลูกสุนัขและแมว อาจให้เป็นนมทดแทนสำหรับลูกสุนัข และลูกแมวโดยเฉพาะ หากไม่สามารถหาได้ อาจให้นมแพะ ซึ่งสามารถใช้เลี้ยงลูกสุนัขและแมวได้ดีกว่านมวัว เนื่องจากคุณค่าทางสารอาหารในนมแพะใกล้เคียงกับในนมสุนัขและแมวมากว่านมวัว นอกจากนี้นมแพะยังทำให้เกิดการท้องเสียได้น้อยกว่านมวัวอีกด้วย

ช่วงหย่านม เราสามารถฝึกให้ลูกสัตว์เริ่มกินอาหารเม็ดได้ตั้งแต่อายุ 6 สัปดาห์เป็นต้นไป เพราะเนื่องจากฟันน้ำนมเริ่มขึ้น โดยในตอนแรกผสมอาหารเม็ดกับน้ำอุ่น หรือผสมนมอุ่น ถ้าให้กินนมตั้งแต่แรกอยู่แล้ว เพื่อให้อาหารเม็ดมีลักษณะนิ่ม เคี้ยวง่าย ย่อยง่าย หลังจากนั้นจึงค่อยๆ ลดปริมาณน้ำที่ผสมลงอาหารเม็ดลง จนกระทั่งหลังหย่านมให้เป็นอาหารเม็ดสำหรับลูกสนัข หรือลูกแมวอย่างเดียว และที่สำคัญเตรียมน้ำสะอาดอย่างเพียงพอให้ลูกสัตว์เนื่องจากลูกสัตว์ในช่วงหลังหย่านมไม่ได้รับน้ำจากน้ำนมแล้ว 

https://www.petsworld.in/blog/feeding-tips-for-golden-retriever.html