ม้าบัค เกิดจากอะไรได้บ้าง

ผู้เขียน สพ.ญ. สุดารัตน์ อมรศักดิ์

หลายครั้งที่เจ้าของม้าตั้งคำถาม ถามหมอว่า ม้าหนูชอบบัคค่ะ หมอว่ามันเป็นนิสัยรึมันเจ็บคะ คำตอบ คือ เป็นได้ทั้งสองอย่างค่ะ อ้าวแล้วอย่างนั้นจะทราบได้อย่างไรค่ะว่าเป็นอันไหนแน่ คำตอบอยู่ที่หมอค่ะ ที่ต้องทำการตรวจตามขั้นตอนกระบวนการที่เรียกว่าการตรวจ Lameness examination วิธีการกล่าวแบบคร่าวๆคือการตรวจความบาดเจ็บตั้งแต่กีบ ขาหน้าขาหลังจนไปถึงคอ หลังและกระดูกสะโพก ดูท่าทางการ Walk Trot Canter ทั้งทางตรงและการตีวง เมื่อทำการตรวจแล้วพบว่าม้ามีอาการที่เรียกว่าปวดหลัง จะมีสาเหตุหลัก ๆ ที่พบเจอได้บ่อย ๆ ดังต่อไปนี้

         1. ปัญหาที่อานไม่พอดีกับหลัง (Saddle fit) ซึ่งพบได้ค่อนข้างบ่อย บางครั้งเราใช้อาน 1 หลังกับม้าทุกตัวในคอก อันนี้ก็อาจจะเกิดปัญหาแบบนี้ได้บ่อยเพราะหลังม้าแต่ละตัวก็จะไม่เหมือนกัน บางตัวหลังกว้าง บางตัวหลังแคบ บางตัวตัวตะโหนกสูง บางตัวไม่มีตะโหนก อันนี้สามารถปรึกษาหมอหรือผู้เชียวชาญได้ว่าจะดูยังไงว่าอานเหมาะกับม้าของเรารึเปล่า

         2. การบาดเจ็บที่กระดูกสันหลังส่วนอกและเอว กรณีนี้ม้าจะมีความเจ็บปวดมาก ต้องได้รับการรักษาเข้าไปรักษาเฉพาะที่หรือการผ่าตัดหากพบว่ามีการเชื่อมติดกันของกระดูก     

         3. การบาดเจ็บของเส้นเอ็นที่ยึดติดกับกระดูกสันหลังด้านบน เห็นจากภาพอัลตร้าซาวน์รอยฉีกขาดของเส้นเอ็น สาเหตุมาจากการใช้งานพบบ่อยในพวกม้ากระโดด เหตุนี้ก็ควรได้รับการรักษาโดยการใช้กลุ่มพวกgrowth factor ร่มกับการใช้เลเซอร์หรือshockwave

         4. กล้ามเนื้อหลังอักเสบ กรณีนี้รักษาได้ง่ายสุด และไม่ควรปล่อยให้เรื้อรังกลายเป็นปัญหาที่กระดูกโครงสร้างของสันหลัง การตรวจจะใช้การจับเชค และใช้อัลตราซาวน์ดูเส้นใยของกล้ามเนื้อและการเกิดพังพืดที่จุดยึดเกาะของกล้ามเนื้อกับกระดูก การรักษาทำได้ตั้งแต่การพัก การนวด การฉีดยาเฉพาะที่ การใช้เลเซอร์หรือ Shock wave 

กล่าวโดยสรุป กรณีที่ม้าบัคเนื่องจาการบาดเจ็บควรได้รับการรักษา ร่วมกับการออกกำลังกายให้หมาะสมโดยปรึกษาจากหมอและผู้เชียวชาญเพื่อการฟื้นตัวปละเพิ่มอายุการใช้งานของม้านะคะ

สำหรับการบัคในกรณีที่เป็นนิสัย ถ้าตรวจไม่พบว่ามีอาการเจ็บทางร่างกาย เราต้องเริ่มการรักษาทางใจ บอกเลยว่าเป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลาและความเข้าใจในม้าแต่ตัว